سریعترین درمان تنبلی تخمدان PCOS

سندرم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS که به تنبلی تخمدان هم معروف است، از شایع‌ترین اختلالات غدد درون‌ریز در زنان است. این سندرم با اختلالات هورمونی، کیست‌های تخمدان علائمی چون نامنظمی قاعدگی، رشد موهای زائد، آکنه و چاقی شکمی همراه است. خوشبختانه با تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی مناسب و گاهی اوقات دارو درمانی می‌توان علائم PCOS را کنترل و کیفیت زندگی را بهبود بخشید که در ادامه مفصل درباره آن صحبت خواهیم کرد تا با تکنیک های درمان قطعی تخمدان پلی کیستیک آشنا شوید.

آیا تخمدان پلی کیستیک خطرناک است؟

اختلال PCOS به خودی خود نه تنها یک بیماری کشنده و خطرناک نیست بلکه قابل درمان نیز هست. اما اگر درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی و طولانی‌مدتی برای سلامتی فرد ایجاد کند؛

• اختلال در تخمک‌گذاری می‌تواند بارداری را دشوار کرده و به ناباروری ختم شود.
• مقاومت به انسولین که در PCOS شایع است، می‌تواند به دیابت نوع 2 منجر شود.
• خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی مانند فشار خون بالا و کلسترول بالا را افزایش می‌دهد.
• آپنه خواب و سایر اختلالات خواب در افراد مبتلا به PCOS شایع است.
• افسردگی و اضطراب از دیگر عوارض درگیری با این سندروم است.
• خطر ابتلا به سرطان رحم در طولانی مدت برای بیماران تنبلی تخمدان بالا است. 

11 علائم تخمدان پلی کیستیک

1. نامنظمی قاعدگی از بارزترین علائم PCOS است. به این صورت که ممکن است قاعدگی‌ها خیلی نامنظم، طولانی‌تر یا کوتاه‌تر از معمول باشند، یا حتی به طور کامل قطع شود
2. افزایش وزن به ویژه در ناحیه شکم
3. رشد موهای زائد در نواحی مانند صورت، سینه، شکم و ران‌ها که این حالت را هیرسوتیسم می‌نامند
4. ایجاد آکنه به ویژه در صورت، سینه و پشت
5. نزدیک شدن الگوی ریزش مو شبیه به مردان، مانند نازک شدن موها در قسمت بالای سر
6. تیرگی پوست به ویژه در نواحی چین‌خورده بدن مانند کشاله ران و زیر بغل
7. کیست‌های تخمدان که در سونوگرافی قابل مشاهده هستند
8. ناباروری
9. احساس خستگی و بی‌حالی مداوم
10. اختلالات خواب به خصوص آپنه خواب
11. افزایش نگرانی و افسردگی به دلیل تغییرات ظاهری و مشکلات باروری

تنبلی تخمدان درمان دارد؟

جواب صریح این سوال مثبت ایت. تنبلی تخمدان قابل درمان است اما اینکه درصد بازدهی مثبت چقدر باشد و روند درمان چطور پیش برود به علائم و شرایط بیمار بستگی دارد. درمان معمولا ترکیبی از تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و در برخی موارد دارو درمانی است. با رعایت دقیق دستورات پزشک و پیگیری منظم، می توانید علائم تنبلی تخمدان را تا حد زیادی کنترل کرده و حتی اقدام به بارداری کنید.

از کجا بفهمیم تخمدان پلی کیستیک داریم؟

اگر علائم شایعی چون پریودهای نامنظم طولانی یا خیلی کوتاه، افزایش بی دلیل وزش بخصوص در ناحیه شکم، ریزش مو شدید، آگنه و خستگی و بی حالی مزمن را تجربه می‌کنید، لازم است برای معاینات اولیه به بهترین متخصص زنان مراجعه کنید. 

پزشک با انجام آزمایش‌های خون، سونوگرافی و تست هایی که در ادامه بررسی خواهیم کرد، تشخیص خواهد داد که PCOS دارید یا خیر. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب به شما کمک می‌کند تا عوارض این بیماری را کاهش داده و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید؛

↲ معاینه لگن

در طول معاینه لگن، پزشک اندام های تناسلی را از نظر توده ها، تومورها یا سایر تغییرات بررسی می کند.

↲ آزمایش خون

آزمایش خون می تواند سطح هورمون ها را اندازه گیری کند. با این آزمایشات می توان علل احتمالی تغییرات غیر طبیعی در چرخه قاعدگی یا هیپرآندروژنیسم (میزان بالای آ«دروژن در بدن) را که مشابه PCOS است، رد کرد. همچنین ممکن است برای اندازه گیری سطح کلسترول و تری گلیسیرید ناشتا نیاز به آزمایش خون دیگری داشته باشید. تست تحمل گلوکز می تواند پاسخ بدن شما به قند (گلوکز) را اندازه گیری کند.

↲ سونوگرافی

 از طریق تصویربرداری اولتراسوند (سونوگرافی)، پزشک شکل تخمدان ها و ضخامت پوشش داخلی رحم را بررسی می کند.

در نهایت پس از تشخیص اولیه سندرم تخمدان پلی کیستیک، پزشک آزمایش های بیشتری را برای بررسی هرگونه عارضه توصیه خواهد کرد که شامل موارد زیر است؛

• کنترل منظم فشار خون، تحمل گلوکز، سطح کلسترول و تری گلیسیرید
• بررسی میزان افسردگی و اضطراب
• ارزیابی آپنه انسدادی خواب

درمان قطعی تخمدان پلی کیستیک 

درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک با توجه به علائمی که در افراد ایجاد می کند، شدت درگیری و شرایط جسمانی بیمار متفاوت است. با این حال، سریع و مطمئن‌ترین ترفندهای درمان تنبلی تخمدان با سه رویکرد تغییر سبک زندگی، دارو درمانی و جراحی انجام می شود.

1- درمان تنبلی تخمدان با تغییر سبک زندگی

تغییر سبک زندگی به زنان دارای اضافه وزن و تخمدان پلی کیستیک مبتلا به چاقی در کاهش علائم، عوارض و خطرات تخمدان پلی کیستیک در موارد درمان ساده تخمدان پلی کیستیک کمک می کند. برای کمک به کاهش اثرات PCOS، موارد زیر را امتحان کنید:

+ کنترل وزن

• پزشکان توصیه می کنند که در اولین قدم PCOS خفیف را با کاهش وزن درمان کنید. کاهش وزن ممکن است به کاهش سطح انسولین و آندروژن کمک کند. همچنین می تواند به بازیابی کارایی تخمک گذاری کمک کند. برای داشتن یک رژیم غذایی متعادل مواردزیر را رعایت کنید.
• از یک رژیم غذایی مبتنی بر غلات کامل، سبزیجات، میوه ها و پروتئین ها و و با پیروی کنید.
• مصرف کربوهیدرات را به حداقل برسانید، زیرا رژیم های غذایی پر کربوهیدرات می توانند باعث افزایش سطح انسولین شوند.
• مایعات، به ویژه آب فراوان مصرف کنید.
• از خوردن غذاهای سرخ شده، قندهای ساده و فست فودها دوری کنید.

✍️ بیشتر بخوانید: درمان كيست درموئید یا مویی تخمدان

+ ورزش منظم

حتما یک برنامه فعالیت بدنی روزانه انجام دهید، زیرا ورزش به کاهش سطح قند خون کمک می کند. افزایش فعالیت روزانه و شرکت در یک برنامه ورزشی منظم ممکن است به شما در درمان مقاومت به انسولین کمک کند. همچنین، ورزش می تواند برای حفظ وزن سالم و همچنین پیشگیری از دیابت موثر باشد.

2- درمان تخمدان پلی کیستیک با دارو

دارو درمانی تخمدان پلی کیستیک برای زنان متاهل و مجرد اولین گزینه درمانی در کنار تغییر سبک زندگی است. داروهای متعددی برای کنترل علائم PCOS و تنظیم چرخه قاعدگی وجود دارد که بسته به شرایط فرد طبق نظر و صلاحدید متخصص تجویز می شود. بهترین قرص برای درمان تخمدان پلی کیستیک بسته به هدف درمانی موارد زیر خواهد بود:

↲ دارو درمانی تنظیم چرخه قاعدگی

• قرص ضد بارداری حاوی استروژن و هم پروژسترون هستند تولید آندروژن را کاهش داده و سطح استروژن را تنظیم می کنند. این داروها علاوه بر تنظیم هورمون ها به کاهش خطر سرطان آندومتر، درمان خونریزی نامنظم و کاهش رشد بیش از حد مو و آکنه کمک می کنند.
• مصرف پروژسترون به مدت 10 تا 14 روز در هر یا دو ماه به تنظیم چرخه قاعدگی و پیشگیری از سرطان آندومتر کمک می کند. با این حال، پروژسترون درمانی سطح آندروژن را بهبود نمی بخشد و از بارداری جلوگیری نمی کند. اگر همچنین می خواهید از بارداری جلوگیری کنید، بهتر است از مینی قرص فقط پروژسترون استفاده کنید یا یک IUD حاوی پروژسترون نصب کنید.

↲ دارو درمانی مشکلات باروری و بارداری

برای کمک به تخمک گذاری برای باردار شدن، پزشک بعد از بررسی های کامل یک یا چندی از داروهای زیر را توصیه کند:

• کلومیفن در ابتدای هر سیکل به مدت چند روز تجویز می شود و برای چند دوره تکرار می شود. کلومیفن تخمدان را تحریک کرده تا تخمک را به صورت ماهانه آزاد کند .
• متفورمین برای بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 است که به صورت خوراکی برای کاهش مقاومت به انسولین و کاهش سطح انسولین مصرف می شود. اگر بارداری با کلومیفن جواب نداد، ممکن است پزشک مصرف متفورمین را همراه با آن برای تحریک تخمک گذاری توصیه کند.
• لتروزول تخمدان ها را برای تولید تخمک تحریک می کند و همچنین برای درمان سرطان سینه استفاده می شود .
• گنادوتروپین به صورت تزریقی است و اغلب توسط پزشک برای بیمارانی که به درمان خوراکی پاسخ نداده اند، توصیه می شود.

↲ دارو درمانی رشد یا ریزش مو بعد PCOS

رشد بیش از حد مو در صورت، پشت و سایر نقاط ناخواسته همزمان با ریزش مو در سر یکی از علائم ناشی از افزایش هورمون های مردانه است. بنابراین درمان آن منوط به کاهش اثر هورمون های مردانه و یا مهار تولید آنها در بدن است. به منظور از بین بردن این علائم و درمان تخمدان پلی کیستیک داروهای زیر توصیه می شود:

• قرص های ضد بارداری که حاوی هورمون های پروژسترون و استروژن هستند و تولید آندروژن (عامل رشد مو و آکنه) را کاهش می دهند.
• اسپیرونولاکتون (آلداکتون) اثرات آندروژن ها بر روی پوست از جمله رشد بیش از حد مو و آکنه را مسدود می کند. توجه داشته باشید که اسپیرونولاکتون می تواند باعث نقص مادرزادی شود. بنابراین، هنگام مصرف این دارو باید از یک روش موثر پیشگیری از بارداری استفاده شود. اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید از مصرف این دارو خودداری کنید.
• افلورنیتین (Vaniqa) یک کرم موضعی است که می تواند رشد موهای صورت را کاهش دهد.

3- جراحی تخمدان پلی کیستیک

در موارد جدی و شدید تر که بیمار مبتلا به تنبلی تخمدان به درمان های دارویی و تغییر سبک زندگی پاسخ نمی دهد، متخصص زنان به انجام عمل جراحی تخمدان متوسل خواهد شد. عمل لاپاراسکوپی برای تنبلی تخمدان سوراخ کردن تخمدان یا کوتریزاسیون لاپاروسکوپیک تخمدان نیز نام دارد که در آن جراح با استفاده از حرارت یا لیزر، بافت هایی را که هورمون مردانه آندروژن ترشح می کنند در تخمدان ها از بین می برد.

احتمال حاملگی با تخمدان پلی کیستیک چند درصده؟

پاسخ قطعی و یکسانی برای این سوال وجود ندارد. با درمان مناسب و تغییر سبک زندگی، بسیاری از زنان مبتلا به PCOS می‌توانند باردار شوند. اما برای اطلاع دقیق از احتمال بارداری در هر فرد، بهتر است با پزشک متخصص زنان مشورت شود. پزشک با بررسی وضعیت فرد و انجام آزمایش‌های لازم، می‌تواند بهترین راهکار درمانی را برای افزایش احتمال بارداری ارائه دهد.

برای درمان پلی کیستیک چه بخوریم؟

رژیم غذایی سالم و متعادل به کاهش علائم PCOS کمک می‌کند و روند درمان را آسوده‌تر می‌کند. بهترین تغذیه برای این بیماری خوردن سبزیجات با فیبر بالا برای تنظیم قند خون، میوه‌های کم شیرین، غلات کامل، پروتئین بدون چربی و چربی‌های سالم از جمله آووکادو، آجیل، دانه‌ها و روغن زیتون حاوی چربی‌های سالم هستند که به کاهش التهاب کمک می‌کنند.

همچنین لازم است اکیدا مصرف غذاهای بسته‌بندی شده، فست فودها و غذاهای آماده اغلب حاوی قند افزوده، چربی‌های ترانس و سدیم بالا هستند را به حداقل رسانده،  قندهای ساده از جمله نوشابه‌های گازدار، آب‌نبات، شیرینی و کیک را از برنامه غذایی خود حذف کرده و لبنیات پرچرب مثل بستنی خامه‌ای، پنیر و کره چرب کمتر مصرف کنید. 

بهتر است بدانید که درمان قطعی تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان امکان پذیر نیست، اما درمان ها می تواند علائم این بیماری مانند قاعدگی نامنظم، رشد بی رویه مو و ریزش مو را کاهش دهد. علاوه بر این، برخی از درمان ها به تنظیم هورمون ها و مشکلات باروری کمک می کند. در پایان توصیه می شود به محض مشاهده علائم این بیماری به بهترین متخصص زنان مراجعه کرده و تغییرات قابل توجهی در سبک زندگی خود ایجاد کنید.

*~ سوالات متداول درباره درمان اختلال تخمدان پلی کیستیک ~*