متاسفانه امروزه بیماری های مقاربتی بسیار گسترش پیدا کرده است و تمام افرادی که به این بیماری ها مبتلا می شوند به لحاظ جنسی فعال هستند. شایع ترین بیماری های مقاربتی از طریق مقاربت واژینال، مقعدی و دهانی به فردی منتقل می شوند. بسیاری از این بیماری ها دارای علامت و نشانه هستند، اما برخی کاملا بدون هیچ نشانه ای در بدن افراد به شکل نهفته باقی می مانند و به شریک جنسی انتقال پیدا می کند. اکثر این بیماری ها به راحتی قابل درمان هستند، اما عدم درمان آن ها می تواند مشکلات جدی و خطرناکی ایجاد کند. ما در این مقاله قصد داریم به بررسی علل، علائم، تشخیص و درمان بیماری های مقاربتی بپردازیم، لذا تا انتها همراه ما باشید.
بیماری های مقاربتی چیست؟
بیماری های مقاربتی یا STD (sexually transmitted diseases) بیماری های عفونی هستند که از طریق تماس جنسی بین فرد مبتلا و فرد سالم منتقل می شوند. برخی از این عفونت ها از طریق خون، سوزن آلوده یا از مادر به جنین در حین زایمان انتقال پیدا می کنند. به طور کلی، نواحی تناسلی محیط های مرطوب و مناسبی برای رشد باکتری ها و ویروس ها و انتقال بیماری ها به شمار می روند.
انواع بیماری های مقاربتی
از شایع ترین بیماری های STD که در بین زنان و مردان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کلامیدیا: به دلیل عفونت باکتریایی رخ می دهد. زنان بیشتر مستعد ابتلا به آن هستند که اغلب با سوزش و مشکل در هنگام ادرار مشخص می شود.
- ایدز (HIV): یک بیماری مزمن مقاربتی است که توسط ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) ایجاد می شود و سال ها طول می کشد تا ویروس علائم خود را نشان دهد.
- تبخال تناسلی: یکی از بیماری های ویروسی است که با وجود ضایعه پوستی با رنگ سفید متمایل به زرد مشخص می شود.
- زگیل تناسلی (HPV): به دلیل ویروس پاپلومای انسانی ایجاد می شود که علامت آن زگیل در ناحیه تناسلی است.
- شپش تناسلی (عانه): این بیماری ناشی از انگل کوچکی است که با رابطه جنسی منتقل می شود.
- سیفلیس: یکی از بیماری های مقاربتی عفونی است که با ظاهر شدن زخم های تناسلی مشخص می شود.
- سوزاک: عامل این بیماری باکتری است و می تواند با علائم در گلو درد، تب، درد شکم، ترشحات چرکی از آلت تناسلی مردان و خونریزی های غیر طبیعی مشخص شود.
- هپاتیت B: این یک بیماری ویروسی است که سلول های کبد را تحت تاثیر قرار می دهد و منجر به آسیب آن ها می شود.
- عفونت تریکومونیازیس (تریکومونا): یک عفونت مقاربتی رایج انگلی است که با علائم بوی بد واژن، خارش و درد به هنگام ادرار مشخص می شود.
دلیل بیماری های مقاربتی
شایع ترین علت بیماری های مقاربتی عبارتند از:
- باکتری ها: برخی از عفونت های مقاربتی مانند سوزاک، سیفلیس و کلامیدیا از طریق باکتری ها ایجاد می شوند.
- انگل ها: برخی از این بیماری ها مانند تریکومونیازیس از طریق انگل به وجود می آیند.
- ویروس ها: برخی از بیماری ها مانند HPV (ویروس پاپیلومای انسانی)، تبخال تناسلی و HIV توسط ویروس ایجاد می شوند.
لازم به ذکر است که برخی از عفونت ها مانند هپاتیت، عفونت های شیگلا و عفونت های ژیاردیا می توانند از طریق فعالیت جنسی و بدون تماس جنسی رخ دهند.
عوامل خطر ابتلا به بیماری های مقاربتی
اغلب جوانان و کسانی که از نظر جنسی فعال هستند، در معرض ابتلا به بیماری ها یا عفونت های مقاربتی خواهند بود. عواملی که این خطر را افزایش می دهند عبارتند از:
- رابطه جنسی محافظت نشده مانند عدم استفاده از کاندوم
- رابطه جنسی دهانی
- داشتن رابطه جنسی با چند شریک
- سابقه بیماری های مقاربتی
- سابقه تجاوز جنسی
- سوء استفاده از الکل یا مصرف تفریحی مواد مخدر
- استفاده از سرنگ مشترک
علائم بیماری های مقاربتی
بیماری های مقاربتی ممکن است همیشه علائم ایجاد نکنند و ممکن است فقط علائم خفیف ایجاد کنند. اما هر یک از آنها ممکن است با برخی علائم و نشانه ها از جمله موارد زیر همراه باشد:
علائم بیماری های مقاربتی در زنان
- برجستگی و زخم در اطراف دهان، مقعد و واژن
- قرمزی و تورم در اطراف واژن
- درد هنگام ادرار کردن
- درد ناحیه شکم و لگن
- ترشحات از واژن
- خونریزی واژینال غیر از دوره قاعدگی
- درد هنگام نزدیکی
- خارش شدید در واژن
- تکرر ادرار
علائم بیماری های مقاربتی در مردان
- خارش یا سوزش در آلت تناسلی
- ترشح از آلت تناسلی
- درد در قسمت پایین شکم
- زخم آلت تناسلی، مقعد یا دهان، تاول یا تاول
- سوزش و ناراحتی هنگام ادرار یا مدفوع
- نیاز به استفاده مکرر از توالت
بیماری های مقاربتی چگونه تشخیص داده می شوند؟
در تشخیص بیماری مقاربتی، پزشک بر علائم و نشانه های ظاهری تکیه می کند و عفونت از طریق موارد زیر تایید می شود:
- آزمایشات آزمایشگاهی خون
- آزمایشات آزمایشگاهی ادرار
- تست پاپ اسمیر از ترشحات واژن یا نمونه برداری از آلت تناسلی که ممکن است همراه با عفونت باشد.
درمان بیماری های مقاربتی
بیماری های مقاربتی اثرات فراوانی بر سلامتی بدن دارند که نیازمند درمان های مناسب است. بسته به نوع بیماری، روش های درمانی زیادی وجود دارد که عبارتند از:
- آنتی بیوتیک ها
- آنتی ویروس ها
- سایر داروهای خوراکی و چه موضعی
به طور کلی، اگر عفونت مربوط به یک عفونت مقاربتی باکتریایی یا انگلی مانند سوزاک، سیفلیس و کلامیدیا باشد، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند. این در حالی است که آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های ویروسی موثر نیستند، بنابراین پزشک به درمان علائم با داروهای ضد ویروسی متوسل می شود. لاز م به ذکر است که برخی از بیماری ها مانند زگیل تناسلی تنها علائم بیماری قابل درمان است، اما همچنان فرد ناقل ویروس خواهد بود. همچنین، ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) درمان قطعی ندارد، اما عدم درمان می توانند کشنده باشند.
عوارض بیماری های مقاربتی
بیماری های مقاربتی در صورت عدم درمان می توانند عواقب طولانی مدت داشته باشند. مهمترین عوارض این عفونت های مقاربتی عبارتند از:
- انتشار عفونت به قسمت های مختلف بدن
- برخی از انواع سرطان، از جمله سرطان دهانه رحم و رکتوم، با HPV مرتبط هستند.
- التهاب مفاصل و استخوان ها
- بیماری التهابی لگن (PID) و ناراحتی لگن
- ایدز
- انتقال عفونت به جنین که باعث سقط جنین یا بدشکلی های دائمی در کودک می شود.
- ناباروری و مشکلات سلامت باروری
روش های پیشگیری از بیماری هی مقاربتی
اگر چه اغلب عفونت های مقاربتی قابل درمان هستند، اما بهترین درمان پیشگیری است. راهکارهای زیر می تواند احتمال ابتلا به این بیماری ها را تا حد قابل توجهی کاهش دهد:
- هنگام رابطه جنسی با شریکی که هر گونه بیماری مقاربتی دارد، حتما از کاندوم استفاده کنید.
- از تعدد داشتن شریک جنسی اجتناب کنید.
- معاینات پزشکی دوره ای، به ویژه در زنان می تواند به تشخیص زودهنگام عفونت ها کمک کند.
- واکسن های لازم را برای جلوگیری از ابتلا به برخی از این بیماری ها مانند واکسن گارداسیل برای HPV تزریق کنید.
- در صورت تشخیص عفونت، پس از پایان درمان و بهبودی کامل، روابط جنسی را آغاز کنید.
کلام آخر
عفونت با بیماری های جنسی از طریق تماس مستقیم بین سطح پوست و غشای مخاطی اندام تناسلی در سیفلیس، کندیلوم یا ترشحات آلوده از دستگاه تناسلی مانند سوزاک، کلامیدیا، تبخال و ایدز رخ می دهد. هر گونه آسیب به پوست و غشای مخاطی خطر ابتلا به عفونت را در طول رابطه جنسی به شدت افزایش می دهد. توجه داشته باشید که تشخیص و درمان زودهنگام بیماری های مقاربتی می تواند از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری کند. به همین علت توصیه می شود در صورت بروز علائم غیر طبیعی و یا داشتن رابطه جنسی با فرد مبتلا به متخصص مراجعه کنید.