مادر شدن یکی از چالشبرانگیزترین اتفاقات زندگی هر زنی محسوب میشود. یکی از ملزومات دوران بارداری که باید از سوی هر مادری به دقت رعایت شود، سونوگرافی های لازم بارداری است. در دوران بارداری و در هفتههای مشخصی، سونوگرافیهای خاصی برای بررسی سلامت جنین انجام میشود. یکی از اصلیترین سوالاتی که ذهن هر زنی را در دوران بارداری مشغول میکند، این است که سونوگرافی های ضروری بارداری کدامها هستند و در چه زمانی باید انجام شوند؟ در ادامه این مقاله از سایت دکتر فاطمه ارشادی؛ متخصص زایمان و بارداری به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت و شما را با سونوگرافی های لازم دوران بارداری آشنا میکنیم.
تشخیص بارداری با سونوگرافی
شاید برایتان جالب باشد که در هفته اول بارداری، هیچ تغییری در بدن فرد ایجاد نمیشود و در نتیجه فرد متوجه بارداری خود نمیشود؛ چراکه در هفته اول بارداری، فرد طبق روال معمول دوران پریود خود را سپری میکند و متوجه مورد عجیبی نمیشود. بهطور معمول، علائم حاملگی از هفته اول بعد از آخرین قاعدگی، خود را نشان میدهند؛ ازجمله این علائم میتوان به گرفتگی خفیف و لکه بینی یک تا چند روزه، شروع درد لگنی و… اشاره کرد. پس از اینکه شخص، علائم بارداری را نشان داد، میتوان از انواع تستهای بارداری برای اطمینان از بارداری، استفاده کرد. یکی از مطمئنترین تستهای بارداری، آزمایش BHCG یا همان آزمایش بتا است که خیلی زود قادر به تشخیص بارداری است.
پس از مثبت شدن تست بتا، والدین به منظور اطمینان از بارداری و سلامت جنین تشکیل شده، میتوانند از سونوگرافی بهره ببرند. در ادامه به صورت مفصل در این باره صحبت خواهیم کرد.
چرا انجام سونوگرافی در دوران بارداری ضروری است؟
سونوگرافی یکی از ضروریترین کارها در دوران بارداری است که هر مادری باید نسبت به انجام آن، وظیفهشناس باشد. بهطور کلی سونوگرافی به منظور کنترل سلامت مادر و جنین صورت میگیرد و پزشک را در جریان فرآیند رشد جنین قرار میدهد. بارداری یک فرآیند 9 ماهه است و سونوگرافی به پزشک و والدین کمک میکند تا این دوران را بهخوبی و با آرامش طی کنند.
💄 بیشتر بدانید: زایمان سزارین؛ مراحل و ضرورت انجام آن
سونوگرافی، معمولاً به منظور تعیین بارداری و کنترل سلامت جنین و مادر صورت میگیرد؛ اما علاوهبر این موارد، پزشک متخصص از انجام سونوگرافی اهداف دیگری نیز دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- بهمنظور جلوگیری و تشخیص حاملگی خارج از رحم
- جهت بررسی روند رشد و نمو جنین
- برای جلوگیری از اتفاقات پیشبینی نشده و عوارض بارداری همچون سقط جنین، بارداری مولار و…
- بهمنظور بررسی و کنترل ناهنجارهای ژنتیکی و نقصهای مادرزادی
بهطور کلی، سونوگرافی برای زیرنظر گرفتن فرآیند رشد و نمو جنین، ضروری است. پزشک متخصص بهوسیله سونوگرافی قادر به کنترل شرایط جنین خواهد بود تا درنهایت، جنینی سالم به دنیا بیاید. کوتاهی در انجام سونوگرافی های لازم بارداری میتواند عواقب خطرناک و ناراحتکنندهای برای والدین و جامعه بههمراه داشته باشد.
چند تا سونوگرافی در دوران بارداری ضروری است؟
حتما میدانید که چکاپ مداوم سلامت مادر و جنین را تضمین خواهد کرد با اینحال شاید شنیده باشید که گویند سونوگرافیهای زیاد هم تاثیر منفی بر سلامت جنین و مادر خواهد داشت. اما این حقیقت چقدر درست است و در دوران بارداری چند سونوگرافی ضروری و لازم است؟ بشنوید جواب این سوال را از زبان دکتر فاطمه ارشادی؛ جراح و متخصص زنان و زایمان:
سونوگرافی دوران بارداری
سونوگرافی ضروری دوران بارداری
در طول دوران بارداری مادر، سونوگرافیهای متعددی بهمنظور کنترل سلامت جنین و مادر صورت میگیرد. باید توجه داشته باشید که در بارداری معمول و بدون مشکل، معمولاً انجام 4 سونوگرافی اصلی، مهم است. اما امروزه پزشکان و والدین بهمنظور اطمینان بیشتر از سلامت و شرایط جنین دست به انجام سونوگرافیهای بیشتری میزنند تا از ریزترین جزئیات جنین و تکامل آن، مطمئن شوند. از جمله مهمترین سونوگرافی های بارداری، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سونوگرافی ابتدای بارداری
- سونوگرافی هفته 12ام
- سونوگرافی هفته 16ام به بعد
- سونوگرافی در هفته 32
علاوهبر سونوگرافیهای ذکرشده، پزشکان برای اطمینان از شرایط و سلامتی جنین، انجام سونوگرافیهای بیشتری را در هفتههای 18 تا 23، 28، 30 و 33 به والدین توصیه میکنند. هرکدام از این سونوگرافیهای بهمنظور خاصی صورت میگیرد که در ادامه همه آنها را بررسی خواهیم کرد.
سونوگرافی های بارداری در چه هفته هایی باید انجام شود؟
همانطور که اشاره کردیم، چهار سونوگرافی اصلی برای تعیین سلامت جنین و مادر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. اما علاوهبر این 4 سونوگرافی، پزشکان متخصص بهمنظور کنترل موارد مختلف اقدام به انجام سونوگرافیهای بیشتر در هفتههای متفاوت بارداری میکنند.
اولین سونوگرافی بهمنظور تشخیص بارداری و اطمینان از آن صورت میگیرد. این سونوگرافی در هفته پنجم تا هفتم بارداری یا بهعبارتی ماه اول بارداری صورت میگیرد. سونوگرافی دوم در هفته یازدهم تا چهاردهم بارداری صورت میگیرد. سپس سونوگرافیهای سوم و چهارم بهترتیب در هفتههای 16 تا 19 و 18 تا 23 صورت میگیرد. سپس پزشک در هفته 28ام بارداری بهمنظور تعیین روند وزنگیری جنین سونوگرافی پنجم را انجام میدهد. درنهایت، سونوگرافیهای هفته 30ام و 31 تا 34 انجام میشود. در ادامه جدولی کامل از 7 سونوگرافی های لازم بارداری برای شما عزیزان آماده کردهایم.
جدول سونوگرافی بارداری
| سونوگرافی های دوران بارداری به تفکیک هفته | علت و هدف انجام |
|---|---|
| هفته 6 و7 (سونوگرافی ماه اول بارداری) | تشخیص سلامت قلب جنین و ساک حاملگی |
| هفته 11 تا 14 (سونوگرافی سه ماهه اول بارداری یا NT) | بررسی ضخامت پشت گردن جنین و وجود استخوان بینی |
| سونوگرافی هفته 16 تا 19 بارداری | تعیین جنسیت جنین |
| سونوگرافی هفته 18 تا 23 بارداری | تعیین جنسیت جنین به طور دقیق و بررسی تکامل اندامهای اصلی جنین مثل قلب، مغز و… |
| سونوگرافی هفته 28 بارداری | تعیین روند وزنگیری جنین |
| سونوگرافی هفته 30 بارداری | بررسی موارد مشکوک مثل غیرطبیعی بودن میزان مایع آمینوتیک |
| سونوگرافی هفته 31 تا 34 بارداری | تخمین وزن حدودی جنین و تعیین دقیق جنسیت |
در این بخش، جدولی از تمام سونوگرافی های لازم بارداری برای شما عزیزان آماده کردیم که زمان و هدف انجام هر یک از این سونوگرافیها را برای شما عزیزان مشخص کند تا راحتتر و به تفکیک هفته آنها را بهخاطر بسپارید.
مزایا و محدودیت های سونوگرافی در دوران بارداری
سونوگرافی در دوران بارداری یکی از ضروریترین کارها است که باید در انجام بهموقع آن بسیار دقیق باشید. این فرآیند بهمنظور کنترل رشد و سلامت جنین انجام میشود و اطلاعات ارزشمندی در اختیار پزشک و والدین قرار میدهد. سونوگرافی از مزایای متعددی برخوردار است که ازجمله مهمترین آنها باید به تعیین حاملگی، تعیین چندقلویی، تعیین جنسیت جنین، بررسی سلامت اندامهای جنین و میزان مایع آمنیوتیک اشاره کرد.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید، محدودیتهای انجام سونوگرافی در دوران بارداری است. باید گفت که سونوگرافی هیچ خطری برای مادر و جنین ندارد و شما میتوانید با خیال راحت از این روش تصویربرداری بهرهمند شوید. در سونوگرافی هیچ اشعهی خطرناک و مضری دخیل نیست و به این ترتیب بر سلامت مادر و جنین تاثیر منفی ندارد. این روش تصویربرداری بیش از 40 سال است که در سراسر دنیا مورد استفاده قرار میگیرد و تاکنون موجب مشکلی برای جنین یا مادری نشده است.
نتایج سونوگرافی چقدر قابل اعتماد است؟!
هر پدر و مادری به دنبال سلامتی و رشد درست جنین خود هستند؛ به همین دلیل یکی از اصلیترین دغدغههای والدین این است که نتایج سونوگرافی تا چه میزان قابل اعتماد است یا بهعبارتی احتمال خطا در سونوگرافی چقدر است؟! در جواب باید گفته که در سونوگرافی نیز همچون سایر آزمایشات پزشکی احتمال خطا وجود دارد. البته توجه داشته باشید که این تخصص و تبحر پزشک در زمینه سونوگرافی است که درصد احتمال خطا را مشخص میکند. به همین دلیل پیشنهاد میکنیم که همواره از یک پزشک زنان و زایمان متخصص و توانا در زمینه خود، همچون دکتر فاطمه ارشادی، بهره ببرید تا درصد خطا و اشتباه در انجام سونوگرافی را به حداقل برسانید. البته توجه داشته باشید که در کل به دلیل انجام چندباره سونوگرافی در طول دوران بارداری، احتمال خطا در این فرآیند بسیار کم است.
*~ سوالات متدوال درباره سونوگرافیهای بارداری ~*
هزینه سونوگرافی های ضروری بارداری به فاکتورهای متعددی بستگی دارد؛ از دستمزد پزشک گرفته تا نوع دستگاه سونوگرافی در تعیین هزینه این فرآیند موثر هستند. به همین دلیل نمیتوان هزینه ثابت و مشخصی برای آن درنظر گرفت.
سونوگرافیهایی که در طول دوران بارداری ممکن است از سوی پزشک برای فردی درنظر گرفته شود، میتواند بسیار متفاوت باشد. اینکه چه نوع سونوگرافی بر روی مادر و جنین صورت بگیرد، براساس نظر پزشک مشخص میشود.
بله؛ برای انجام سونوگرافی، لازم است نکاتی که از سوی پزشک متخصص گوشزد میشود بهصورت دقیقی از سوی مادر رعایت شود تا طی سونوگرافی بهترین نتایج ممکن حاصل شود.