تولد یک نوزاد میتواند با زایمان طبیعی و یا زایمان سزارین صورت گیرد. هدف اصلی در هر دوی این روشها حفظ سلامت مادر و فرزند وی است. یکی از رایجترین سوالاتی که بسیاری از خانمهایی که باردار هستند در ذهن دارند در خصوص این است که کدام یک از این روشها بهتر است؟ در صورتی که مادر و جنین در سلامت کامل باشند، پزشک برای مادر زایمان طبیعی را پیشنهاد میدهد. این در حالی است که در برخی از موارد برای نجات مادر و یا جنین و کاهش عارضههای زایمان متخصص برای مادر زایمان سزارین را توصیه میکند. در نتیجه نمیتوان گفت که کدام یک از این روشها بهتر است!
عوامل مؤثر در انتخاب نوع زایمان
برخی از اصلیترین عواملی که بر روی انتخاب نوع زایمان تاثیر میگذارد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
↵ مدت زمان زایمان
مدت زمان مورد نیاز در هر یک از این زایمانها متفاوت است. به این صورت که زایمان سزارین با توجه به یک برنامه منظم صورت میگیرد و تنها نیازمند به 45 الی 60 دقیقه است. این در حالی است که در برخی از اوقات زایمان طبیعی به 12 ساعت زمان نیاز داشته است.
↵ میزان درد زایمان
میزان دردی که مادر در هر یک از این زایمانها باید تحمل کند نیز متفاوت است. البته به این نکته توجه داشته باشید میزان درد فاکتوری است که از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی از مادران آستانه درد بالایی دارند. به صورت کلی زایمان سزارین به دلیل بیهوشی عمومی و یا بی حسی موضعی درد بسیار کمتری نسبت به زایمان طبیعی دارد پس در مواردی پزشک توصیه زایمان سزارین را به مادر در اولویت قرار میدهد. در زایمان طبیعی نوزاد باید از کانال زایمان عبور کند و این امر میتواند درد بسیار شدیدی را برای مادر به وجود آورد.
↵ دوره نقاهت زایمان
در زایمانهای سزارین دوران نقاهت برای مادر بسیار طولانیتر و دردناک است. ممکن است مادر نیازمند به 6 الی 8 هفته استراحت مطلق باشد تا زخم های وی بهبود کامل پیدا کنند. در برخی از موارد نیز مادر بعد از زایمان سزارین مدت زمان بسیار طولانی را باید در بیمارستان سپری کند. این در حالی است که دوران نقاهت در زایمان طبیعی بسیار کمتر بوده و مادر میتواند در سریع ترین زمان ممکن به فعالیت های روزانه خود برسد.
↵ علائم دوره نقاهت زایمان
بهبودی کامل در زایمان طبیعی تنها نیاز به 4 الی 6 هفته است. در صورتی که مادر زایمان طبیعی دردناکی را سپری کرده باشد و پارگی واژن را تجربه کند این عارضه بعد از 2 هفته بهبود کامل خواهد داشت. بعد از زایمان طبیعی مادر با علائمی اعم از حساسیت و درد در ناحیه واژن، خونریزی، ترشحات بسیار زیاد واژن،بزرگ شدن سینه ها و خستگی در دوران نقاهت رو به رو میشود.
این در حالی است که دوران نقاهت در زایمان سزارین حدود 6 الی 8 هفته زمان بر خواهد بود. در این دوران مادر با علائمی اعم از محدود شدن فعالیت های بدنی، بزرگ شدن سینه ها، خونریزی واژینال، درد و حساسیت در ناحیه برش های شکم، مشکلات گوارشی موقت، حساسیت معده، بدن درد شدید، درد واژن رو به رو میشود.
↵ خطرات و عوارض زایمان
در زایمان طبیعی خطر پارگی واژن وجود دارد. علاوه بر این موضوع برای عبور جنین پزشک ممکن است برشی را در طول دهانه رحم مادر ایجاد کند. این برش نیازمند به بخیه است که میتواند برای مادر درد بسیار شدیدی را به همراه داشته باشد. در این زایمان عارضههایی اعم از کنترل مثانه و پرولاپس اندام لگن وجود دارد. از دیگر عارضههای این زایمان میتوان به بی اختیاری ادرار و افتادگی اندام لگن اشاره کرد.
در زایمان سزارین احتمال بروز عفونت در محل برشهای ایجاد شده، وجود دارد که با رعایت مراقبتهای بعد از زایمان سزارین قابل پیشگیری است. از دیگر خطرات این زایمان میتوان به آسیب به مثانه، خونریزی زیاد، آسیب به رودهها در هنگام جراحی، واکنش منفی به ماده بیهوشی، آمبولی ریه و ترومبوز ورید عمقی اشاره کرد. علاوه بر این موضوع زایمان سزارین احتمال جفت سرراهی و جفت آکرتا را در سزارین بعدی افزایش میدهد.
مزایا و معایب زایمان سزارین
عمل سزارین برای متولد شدن نوزاد علاوه بر آن که میتواند مزیتهای بی شماری داشته باشد دارای معایب مختص به خود نیز است. در ادامه شما را با مزایا و معایب این زایمان آشنا خواهیم کرد.
مزایای زایمان سزارین
- پیش بینی تاریخ زایمان
- بی حسی در هنگام تولد نوزاد
عوارض زایمان سزارین
- بستری شدن در بیمارستان
- مدت زمان بهبودی و بستری بیشتری نسبت به زایمان طبیعی
- روند بهبودی کند
- خطر پارگی مجدد محل برش
- خطر ایجاد عفونت در ناحیه برش
مزایا زایمان طبیعی بر سلامت نوزاد و مادر
زایمان طبیعی نسبت به زایمان سزارین دارای مزیتهای بیشتر و عارضههای کمتری است. یکی از اصلیترین مزیتهای این زایمان میتوان به سریع بودن روند بهبودی مادر اشاره کرد. بعد از زایمان، مادر تنها نیاز دارد به مدت 24 الی 48 ساعت در بیمارستان بستری باشد. این در حالی است که در زایمان سزارین این مدت به 4 روز نیز میکشد. بعد از زایمان طبیعی مادر با یک حال خوب و انرژی مثبت میتواند از کودک خود بدون هیچ نوع مشکلی مراقبت کند. علاوه بر این موضوع دوران شیردهی در مادرانی که زایمان طبیعی داشتهاند نسبت به افرادی که زایمان سزارین دارند زودتر شروع میشود.
علت ترس مادران از زایمان طبیعی چیست؟
- برخی از دلایلی که میتواند باعث شود مادر از زایمان طبیعی هراس داشته باشد عبارتاند از:
- خطرات زایمان طبیعی
- درد بسیار شدید در هنگام زایمان
- طولانی مدت مدت زمان زایمان
- سقط جنین
- شنیدن تجربیات سخت اطرافیان
- شنیدن تجربههای غیر منطقه از دیگران مانند مرگ مادر در هنگام زایمان طبیعی و..
- کم سن بودن مادر باردار
- کمبود اعتماد به نفس
متخصص زنان، زایمان طبیعی را پیشنهاد میدهد یا زایمان سزارین؟
یکی از پرتکرارترین سوالاتی که خانمهای باردار در ذهن دارند در خصوص این است که متخصص کدام یک از این زایمانها را پیشنهاد میدهد؟! به صورت کلی نمیتوان گفت کدام یک از این زایمانها برای فرد بهتر است، زیرا باید فاکتورهای بسیار متنوعی را در خصوص جنین و مادر در نظر داشت. در صورتی که مادر و جنین در سلامت کامل باشند و شرایط نرمالی داشته باشند پیشنهاد متخصص داشتن زایمان طبیعی است. اما این امر بدان معنا نیست که زایمان سزارین هیچ مزیتی برای مادر ندارد، این پیشنهاد تنها به دلیل کم بودن عارضه در زایمان طبیعی است.
آیا بعد از زایمان سزارین میتوان زایمان طبیعی داشت؟
با توجه به آمارهای به دست آمده حدود 70 درصد از مادرانی که نوزاد خود را به روش سزارین به دنیا آوردهاند میتوانند بعد از آن زایمان طبیعی را تجربه کنند. این در حالی است که زایمان طبیعی بعد از داشتن سزارین در بسیاری از خانمهای به دلیل ترمیم نشدن رحم میتواند خطرناک باشد.
در نهایت کدام روش زایمان بهتر است؟
زایمان سزارین یا طبیعی؛ کدام روش بهتر است؟ در زایمان طبیعی بدون شک مادر درد بسیار بیشتری را باید تحمل کند؛ اما دوران نقاهت آن بسیار کوتاهتر است. علاوه بر این موضوع زایمان طبیعی دارای عارضههایی اعم از بی اختیاری ادرار و یا افتادگی لگن وجود دارد. زایمان سزارین ممکن است دردناک نباشد؛ اما دوران نقاهت بسیار دردناکی برای آن وجود دارد، علاوه بر این موضوع این زایمان دارای عارضههایی اعم از خطر عفونت برشها است. به صورت کلی نمیتوان گفت کدام یک از این روشها برای مادر و فرزند مناسبتر است. بهتر است برای پاسخ به این سؤال به سراغ یک متخصص زنان با تجربه مثل دکتر فاطمه ارشادی بروید.
*~ سؤالات متداول درباره زایمان طبیعی و سزارین ~*
بسیاری از مادران چند روز بعد از زایمان سزارین کمی درد را تجربه خواهند کرد، این درد ممکن است در برخی از افراد به چندین هفته نیز طول بکشد. این در حالی است که بعد از زایمان طبیعی این درد تنها در 24 الی 48 ساعت وجود دارد.
به صورت کلی نمیتوان گفت کدام یک از این روشها برای متولد کردن فرزند بهتر است! در صورتی که شما شرایط نرمالی دارید بدون شک پزشک برای شما زایمان طبیعی را تجویز میکند.
در مواردی مانند دیابت، حاملگی چندقلو، فشار خون بالا، مشکلات سلامت جنین و… متخصص به سراغ زایمان سزارین میرود.