جای بخیه سزارین ممکن است تا سال‌ها بر بدن مادر ماندگار باشد و عوامل متعددی بر این موضوع تاثیرگذار هستند. بخیه سزارین ابزاری است برای متصل کردن قسمت‌های بریده شده پایین شکم که توسط پزشک جراح زنان به کار برده می‌شود. برای قسمت‌های داخلی از نخ بخیه قابل جذب و برای قسمت‌های خارجی از نخ بخیه غیر قابل جذب بهره می‌برند و پس از مدت زمان معینی توسط پزشک از بدن خارج می‌شوند.
چه عواملی باعث برجای ماندن جای بخیه سزارین می‌شود؟
همانگونه که پیش‌تر گفته شد، اکثر افراد بعد از مدت کوتاهی بهبودی حاصل می‌کنند و جای بخیه سزارین آنها با موفقیت ترمیم می‌شود. اما گاهی جای بخیه تا مدت‌ها با درد و عوارض زایمان سزارین همراه است. این موضوع می‌تواند به دلایل مختلفی باشد که در ذیل به بررسی برخی از آنها می‌پردازیم:
- عدم بهبود جای زخم
- حساس شدن اعصاب انتقال دهنده ناحیه زخم
- محدودیت عضلات اطراف ناحیه آسیب دیده و فشار مضاعف به محل زخم
- عادات اشتباه در الگوهای حرکتی و احساس درد و سوزش
جای بخیه سزارین گوشت اضافه می‌آورد؟
جراح زنان برای تولد نوزاد و عمل جراحی سزارین، ناگزیر است برش‌هایی روی سطح پوست شکم و لایه‌های داخلی رحم ایجاد نماید که معمولا پس از ۱ تا ۲ ماه این زخم‌ها التیام یافته و ترمیم می‌شوند. در اکثر موارد جای این اسکارها نازک و کمرنگ هستند.
گاهی پیش می‌آید جای بخیه سزارین به صورت زخم‌های برجسته، غیرطبیعی و قرمز رنگ باقی می‌ماند یا به اصطلاح گوشت اضافه می‌آورد. این زائده‌های گوشتی (اسکار کلوئیدی) در صورتی به وجود می‌آیند که زخم‌ها گسترش یافته و به دلایل مختلفی نظیر عفونت، پارگی بخیه یا باز شدن محل زخم به بافت‌های پوست آسیب رسیده باشند و به سبب تولید بیش از حد کلاژن هنگام ترمیم پوست ایجاد می‌شوند.
علت درد جای بخیه سزارین چیست؟
وجود درد در روزهای اول پس از عمل جراحی سزارین طبیعی است که با تزریق مسکن و داروهای مجاز خوراکی قابل کنترل است و به مرور زمان کاهش می‌یابد. اما اگر پس از گذشت چند روز درد خیلی شدید باشد و علائم بهبودی حاصل نشود، می‌تواند از علائم عفونت محل زخم محسوب شود؛ به شرط آنکه نشانه‌های دیگری مانند ترشح مایع زرد رنگ و بوی بد در پانسمان یا تب و لرز را نیز به همراه داشته باشد. در این صورت حتما باید به بهترین متخصص زنان مراجعه نمود تا اقدامات درمانی ضروری صورت گیرد.
نشانه‌های عفونت جای بخیه سزارین را بشناسید
جای بخیه سزارین ممکن است به دلایل متفاوتی دچار عفونت گردد. از جمله:
- عدم رعایت نکات بهداشتی از قبیل عدم تعویض به موقع پانسمان و شست و شو با آب و صابون
- انجام کارهای سنگین
- ضعف در سیستم ایمنی
که در این صورت با نشانه‌های زیر همراه است:
- وجود درد شدید در ناحیه جراحی سزارین
- استشمام بوی بد در محل بخیه
- ترشح مایع زرد رنگ، چسبنده و غلیظ در پانسمان
- تورم و التهاب در ناحیه جراحی شده
- تب و لرز
بیمار در صورت مشاهده این علائم می‌بایست به پزشک متخصص مراجعه نموده و حتما تحت درمان و مراقبت پزشکی قرار بگیرد.
علت سیاه شدن جای بخیه سزارین
در فرایند بهبودی زخم‌ها، معمولا جای بخیه سزارین با گذشت زمان به رنگ طبیعی پوست باز می‌گردد. اما گاهی اوقات بهبودی حاصل نشده و بافت مرده تشکیل می‌شود. در واقع اگر زخم بیمار به دلایل مختلف عمیق و گسترده باشد و اکسیژن‌رسانی و دریافت مواد مغذی حاصل نشود، در نتیجه بافت‌ها توان بازسازی و رشد خود را از دست می‌دهند و جای زخم‌ها سیاه رنگ می‌شود.
✍️ بیشتر بخوانید: اندومتریوز در محل سزارینعوا
همچنین از علل دیگر سیاه شدن زخم‌ها، عفونت و التهاب محل بخیه است که با تجمع میکروب‌ها و ضعف در سیستم ایمنی، خون‌رسانی را مختل کرده و به التهاب و سیاه شدن محل بخیه منجر می‌شود. کاهش جریان خون و عدم اکسیژن‌رسانی به محل زخم می‌تواند از عوارض فشار خون بالا و یا دیابت باشد. از راه‌های پیشگیری تشکیل بافت مرده و سیاه شدن جای زخم، انجام دستورالعمل‌های پزشکی، مصرف آنتی بیوتیک، تمیز نگه داشتن محل بخیه، تعویض به موقع پانسمان، شستشوی هر روزه با آب و صابون و تغذیه مناسب است.
ممکن است جای بخیه سزارین باز شود؟
برداشتن جسم سنگین، خم شدن و فشار زیاد، ضربه محکم به شکم، چرخش ناگهانی و خوابیدن روی محل جراحی شده که هر کدام از این موارد می‌تواند منجر به پارگی بخیه سزارین شود. در این صورت بیمار می‌بایست بلافاصله به پزشک مراجعه نموده و تحت درمان و مراقبت های بعد از سزارین در خانه و بیمارستان قرار گیرد.
علت سوزش جای بخیه سزارین بعد از چند سال چیست؟
از مهمترین علل سوزش و تیر کشیدن جای بخیه سزارین بعد از چند سال، آسیب اعصاب آن ناحیه در هنگام جراحی است که با برش بافت‌های داخلی و پایانه‌های عصبی نورون‌ها ایجاد شده است. همچنین از علل دیگر سوزش جای بخیه سزارین می‌توان به عفونت محل جراحی شده اشاره کرد که در این صورت می‌بایست بیمار فورا تحت اقدامات درمانی قرار گرفته و از خطرات آتی پیشگیری نماید.
راهکارهای سریع برای از بین بردن جای بخیه سزارین
برای رفع جای بخیه سزارین روش‌های متفاوتی وجود دارد که در ادامه به ارائه چند مورد از آنها می‌پردازیم.
1- درمان با کرم یا پماد
از اولین راهکارهای موثر استفاده از ژل‌های ترمیمکننده نظیر ژل کنتراکتیوبکس است که یک ترمیمکننده قوی برای اسکارهای قدیمی و یا رفع جای بخیه سزارین محسوب می‌گردد. همچنین کرم سیکالفیت اون که با توانایی بالا ترمیم کننده‌های قطعی جای بخیه سزارین به شمار می‌رود.
انواع پمادهای بر پایه آنتی بیوتیک که بعد از کشیدن بخیه و با مشورت پزشک قابل استفاده هستند. از جمله پماد تتراسایکلین، جنتامایسین، کلوتریمازول، بتامتازون و موپیروسین. همچنین استفاده از پماد ویتامین E به طور هر روزه تاثیر بسیار بالایی در روند بهبودی جای بخیه سزارین دارد.
2- لیزر درمانی
از روش‌های دیگر رفع جای بخیه سزارین، لیزر درمانی است که باید حداقل پس از ۷ هفته بعد از زایمان انجام شود.
3- تزریق کورتون
تزریق استروئیدها مانند بتامتازون به کاهش علائم و قرمزی و تورم محل بخیه کمک می‌نماید.
4- استفاده از ژل سیلیکونی
در این روش با استفاده از ورق ژل سیلیکونی به مدت سه ماه مداوم به ترمیم جای بخیه سزارین می‌پردازند.
5- میکرونیدلینگ
در این روش به وسیله کلاژن سازی، ترمیم جای بخیه سزارین صورت می‌پذیرد.
ردی کمرنگ از یک خاطره شیرین..
جای بخیه سزارین معمولا پس از مدت معینی بهبود یافته و به رنگ طبیعی پوست باز می‌گردد. اما در صورتی که با قرمزی و برجستگی پوست همراه باشد و فرم طبیعی خود را به دست نیاورد، لازم است به پزشک متخصص مراجعه نمایید. دکتر بتول طاهری در حوزه تخصصی درمان بیماری‌های نشیمنگاهی، جراحی عمومی پلاستیک و ترمیمی می‌تواند در این زمینه به شما یاری رساند.
*~ سوالات متداول درباره جای بخیه سزارین ~*
برای کنترل و کاهش درد می‌توانید از مسکن‌های مجاز و مناسب طبق نظر پزشک استفاده نمایید.
به طور کلی پس از ۴ تا ۶ هفته بعد از انجام عمل جراحی، آثار زخم‌ها و جای بخیه بهبود می‌یابند. اما مراقبت‌ها، رعایت دستورالعمل‌های پزشکی و تغذیه مناسب می‌تواند در روند این بهبودی موثر باشد.
اگر عفونت بخیه سزارین به موقع شناسایی و درمان نشود، در بدن گسترش یافته و تشکیل آبسه و عفونت فراگیر می‌دهد و ممکن است عوارض جدی و جبران ناپذیری به همراه داشته باشد.