زایمان سزارین محبوبیت زیادی میان خانم‌ها دارد؛ اما نباید نسبت به عوارض زایمان سزارین بی‌توجه بود. این نوع زایمان تهاجمی بوده و طی فرایند آن لایه‌های خاصی از شکم برش داده می‌شوند. باتوجه‌به این موضوع ممکن است عوارض خاصی برای فرد به همراه داشته باشد. عوارض این نوع زایمان به دودسته عوارض موقتی و عوارض دائمی تقسیم می‌شوند که برای کنترل و درمان آن‌ها بایستی حتماً از پزشک خود کمک بگیرید. در ادامه این نوشتار به بررسی دقیق‌تر عوارض زایمان سزارین و نکات مراقبتی لازم برای پیشگیری از ایجاد این عوارض خواهیم پرداخت.
عوارض موقتی و کوتاه‌مدت زایمان سزارین
برخی از عوارض زایمان سزارین کوتاه‌مدت و موقتی هستند. این عوارض شامل موارد زیر شده و از اهمیت بسیار بالایی برخوردارند.
- خونریزی
از خونریزی به‌عنوان مهم‌ترین عارضه زایمان سزارین یاد می‌شود؛ اما افرادی که زایمان طبیعی انجام می‌دهند نیز با این خونریزی‌ها مواجه خواهند شد. تفاوت این امر در شدت خونریزی است که به طور معمول زایمان سزارین خونریزی بیشتری به همراه دارد.
- عفونت
عفونت‌ها به شکل‌های مختلفی پس از زایمان بروز می‌یابند و از اصلی‌ترین عوارض زایمان سزارین به شمار می‌روند. همان گونه که می‌دانید در این نوع زایمان برشی در قسمت زیر شکم ایجاد می‌گردد که احتمال ایجاد عفونت در آن بالا است. از مهم‌ترین نشانه‌های عفونت این زخم‌ها می‌توان به خروج ترشح از محل بخیه، تورم پوست و قرمزی آن اشاره نمود.
- بیهوشی
برای کاهش درد در زایمان سزارین پزشکان از بیهوشی استفاده می‌کنند و این امر به دلیل تهاجمی بودن این جراحی است. استفاده از داروهای بیهوشی اثرات منفی زیادی بر بدن دارد و شما به مدت‌زمان خاصی برای بازگشت به حالت اولیه خود نیاز دارید.
- چسبندگی داخل رحمی
یکی از مشکلات رحمی که این روزها خانم‌های زیادی از آن رنج می‌برند چسبندگی رحمی است. چسبندگی رحمی که امکان ابتلا به آن پس از زایمان سزارین بالا است دارای عوارض جدی و خطرناکی همچون ناباروری است. اگر بخواهیم اشاره‌ای به دلایل ایجاد این چسبندگی‌ها پس از زایمان سزارین داشته باشیم می‌توان نوع بخیه‌ها و جای زخم‌ها را نام برد.
- وارد شدن آسیب به احشای داخلی شکم
ساختار زایمان سزارین به‌گونه‌ای است که پزشک با برش‌های متعدد چند لایه از شکم را باز می‌کند. همین امر موجب شده تا از زایمان سزارین به‌عنوان یک جراحی تهاجمی یاد گردد. چنین شرایطی ممکن است موجب وارد شدن آسیب به احشای داخلی شکم شود که جلوگیری از آن به میزان مهارت‌ها و تخصص پزشک شما بستگی دارد.
- ایجاد لخته خون در پاها
به‌عنوان آخرین عوارض زایمان سزارین می‌توان به ایجاد لخته خون در عروق پاها اشاره نمود. توجه داشته باشید که لخته‌های ایجاد شده در عروق پاها می‌توانند از طریق ریه‌ها جریان خون را نیز مسدود نموده و در نهایت زمینه‌های مرگ انسان را فراهم سازند.
عوارض دائمی احتمالی زایمان سزارین
این نوع زایمان یک مجموعه عوارض دائمی نیز دارد که ممکن است در موارد خاص مادر را درگیر کند:
- جمع شدن دیرتر رحم
در طول بارداری سایز و اندازه رحم بزرگ‌تر می‌شود؛ اما جای نگرانی نیست؛ زیرا رحم با قابلیت‌های بی‌نظیر خود قادر است تا مجدداً به حالت اولیه برگردد. زایمان سزارین می‌تواند موجب تاخیر در این فرایند شود و این امر از عوارض طولانی‌مدت زایمان سزارین به شمار می‌رود.
- ایجاد عفونت در محل سزارین
ایجاد عفونت در محل بخیه‌ها یکی دیگر از عوارض زایمان سزارین است. در بخش‌های قبل تأکید کردیم که در این نوع زایمان بخش‌هایی از بدن بریده می‌شوند و یک زایمان تهاجمی است. این برش‌ها مستعد عفونت هستند؛ بنابراین پزشک شما بایستی تخصص و تجارب بالایی در انجام برش‌ها و بخیه‌زدن آن‌ها داشته باشد. همچنین لازم است به‌درستی از محل بخیه‌ها نگهداری و مراقبت کنید.
- افسردگی
افسردگی نوع دیگری از عوارض زایمان سزارین است که بلندمدت بوده و احتمالاً هر خانمی با آن مواجه شود. درصد احتمال ابتلا به افسردگی در خانم‌هایی که سزارین انجام داده‌اند بیشتر است.
- ناباروری ثانویه
ناباروری ثانویه به معنای ایجاد مشکل برای باردارشدن مجدد است. دلایل مختلفی همچون زخم لگن، زخم رحم، اندومتریوز و بسته‌شدن لوله‌های فالوپ می‌توانند زمینه‌ساز ناباروری ثانویه شوند.
راه‌های کاهش عوارض زایمان سزارین
راهکارهای خاصی برای کاهش عوارض زایمان سزارین وجود دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- حتما روزانه محل برش‌ها را تمیز کنید تا دچار عفونت نشوند.
- حتی الامکان از لباس‌های گشاد و راحت استفاده کنید.
- بدون مشورت با پزشک از انجام فعالیت‌های ورزشی بپرهیزید.
- تمام دستورالعمل‌های پزشک خود را انجام داده و در تمام جلسات معاینه حضور یابید.
- استفاده از ژل‌های سیلیکون را فراموش نکنید.
- برای بهبود سریع‌تر برش‌ها از کمپرس گرم کمک بگیرید.
- جای زخم‌های خود را به‌آرامی ماساژ دهید.
ترفندهای مراقبتی بعد از زایمان سزارین
- به مدت ۶ الی ۸ هفته بعد از زایمان سزارین از برقراری رابطه جنسی بپرهیزید؛ زیرا می‌تواند آسیب‌های قابل‌توجهی به ناحیه بخیه‌ها وارد کند.
- پس از جراحی حتماً پیاده‌روی‌های سبک و منظم را در برنامه روزانه خود قرار دهید. این نوع پیاده‌روی دردهای پس از زایمان را کاهش داده و مانع از لخته شدن خون در بدن شما خواهد شد. توصیه داریم هنگام پیاده‌روی هیچ‌گونه فشاری به بدن خود وارد نکنید.
- در طول روز مقدار زیادی مایعات بنوشید تا با یبوست مواجه نگردید.
- برای شیردهی و یا خوابیدن حتماً به پهلو دراز بکشید تا فشاری به بخیه‌های شما وارد نگردد.
در نهایت بدانید…
باتوجه به مطالبی که بیان شد می‌توان به این نتیجه دست‌یافت که برخی عوارض زایمان سزارین موقتی بوده و برخی دائمی و طولانی‌مدت هستند. با رعایت یک مجموعه مراقبت‌ها می‌توان مانع از ایجاد این عوارض شد. از مهم‌ترین عوارض موقتی زایمان سزارین می‌توان به عفونت، چسبندگی رحم، فشارخون بالا، آسیب به احشای داخلی شکم و… اشاره نمود که باید در سریع‌ترین زمان ممکن درمان شوند.
*~ سؤالات متداول عوارض زایمان سزارین ~*
برش‌های سزارین بر روی پوست شکم و بخش داخلی رحم ایجاد می‌شوند و بهبود آن‌ها نیاز به زمان زیادی دارد؛ اما ممکن است در بخش بیرونی شکم خود با اسکار و جای زخم مواجه شوید.
فعالیت‌های سنگین می‌توانند موجب باز شدن بخیه‌های شکم شده و روند درمان شما را با تاخیر مواجه سازند.
کمپرس گرم می‌تواند درد را کاهش داده و روند بهبود و درمان شما را تسریع بخشد.