عفونت مکرر واژینال یکی از شایعترین مشکلات زنان است که میتواند کیفیت زندگی و رابطه زناشویی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. این عفونتها معمولا با علائمی مانند خارش، سوزش، ترشحات غیرعادی و بوی بد همراه هستند. در این مقاله از سایت دکتر فاطمه ارشادی به بررسی علل، علائم و روشهای پیشگیری و درمان عفونت مکرر واژینال خواهیم پرداخت تا بدانید علت عفونت مکرر واژن چیست و آیا قابل درمان است؟
منظور از عفونت مکرر زنان چیست؟
عفونت واژینال یا در اصطلاح عامیانه عفونت زنان، مشکلی است که بسیاری از زنان و حتی دختران حداقل یک بار در زندگی با آن مواجه شده اند. این بیماری به طور کامل قابل رفع و درمان است اما این مسئله زمانی آزاردهنده میشد که پس از درمان شاهد عود مجدد آن هستیم. فرد در این موقعیت پس از یک دوره بهبود دوباره به عفونت دچار می شود و همین امر باعث مختل شدن بسیاری از فعالیتهای روزانه او میشود. برای درمان این بیماری ابتدا باید به دنبال علل ایجاد آن باشیم. زیرا بدون دانستن منشا آن، قطعا نمی توان راهکاری موثر ارائه کرد. حتی در بسیاری از موارد دانستن عوامل ایجاد عفونت زنان میتواند به افراد کمک کند تا از ابتلا به این بیماری جلوگیری کنند.
عفونت های مکرر واژن نشانه چیست؟
- تغییرات در فلور طبیعی واژن میتواند باعث رشد بیش از حد باکتریهای مضر و ایجاد عفونت شود.
- افراد با سیستم ایمنی ضعیف بیشتر مستعد ابتلا به عفونتهای مکرر هستند.
- دیابت کنترل نشده میتواند محیط واژن را برای رشد باکتریها مستعد کند.
- تغییرات هورمونی در دوران بارداری میتواند باعث افزایش خطر ابتلا به عفونت شود.
- آنتیبیوتیکها علاوه بر باکتریهای مضر، باکتریهای مفید واژن را نیز از بین میبرند.
- حساسیت به محصولات بهداشتی یا اسپریها میتواند باعث تحریک واژن و ایجاد عفونت شود.
- بیماریهای منتقله از راه جنسی (STIs) میتوانند باعث التهاب و عفونت مکرر واژن شوند.
- بیماریهای خود ایمنی یا اختلالات سیستم ایمنی میتوانند خطر عفونت را افزایش دهند.
- اختلال در ترشح هورمون استروژن پس از یائسگی یا در دوران بارداری و شیردهی از عوامل موثر عفونت در بارداری به حساب میآید.
علائم عفونت واژن
- خارش شدید واژن
- سوزش و درد هنگام ادرار یا رابطه جنسی
- ترشحات غیرعادی با رنگ، بو و قوام متفاوت
- قرمزی و تورم واژن
- لکه بینی بین دورههای قاعدگی
✍️ بیشتر بخوانید: علائم عفونت بعد از لابیاپلاستی
چه زمانی برای عفونت واژن باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر به طور مکرر دچار عفونت واژن میشوید و درمان های رایج خانگی هم برای کنترل علائم شما موث نبوده است. حتما به بهترین پزشک متخصص زنان مراجعه کنید تا با انجام معاینه لگن و آزمایشهای لازم، علت اصلی عفونت را تشخیص داده و درمان مناسب برای شما تجویز شود.
انواع عفونت واژینال زنان
1- عفونت قارچی واژن
عموما این عفونت به دلیل وجود قارچی به نام کاندیدا آلبیکنس رخ میدهد. به طور عادی این نوع قارچ در واژن قرار دارد، اما به وسیله محیط اسیدی واژن از بین میرود. اگر زمانی حالت اسیدی واژن به دلایل مختلف به هم بخورد، بستری مناسب برای رشد این نوع قارچ فراهم میشود که منجر به عفونت زنان میشود.
2- عفونت باکتریایی واژن
عامل ایجاد این نوع عفونت، باکتری میباشد. این باکتری به طورعادی در دستگاه تناسلی وجود دارد اما در برخی مواقع به دلایل خاصی رشد میکند و مشکلاتی را بهوجود میاورد. یکی از راههای اصلی این نوع عفونت، راه جنسی میباشد.
3- عفونت انگلی واژن
برخلاف موارد دیگر که عامل ایجاد مشکل به صورت طبیعی در محیط واژن وجود داشت، در عفونت انگلی، انگل ایجاد کننده این بیماری که نوعی انگل تکسلولی است در محیط واژن وجود ندارد. در این نوع هنوز علت ایجاد یا پیدایش عفونت مشخص نیست.
4- واژینوز باکتریال
عامل اصلی این نوع عفونت باکتری لاکتوباسیلوس میباشد. در این نوع بیماری، باکتری های بیهوازی به صورت غیر معمولی رشد و تکثیر میابند.
5- تریکومونیازیس واژن
این عفونت یکی از انواع رایج و شایع در انواع عفونت زنان میباشد. این بیماری همچنین یکی از انواع عفونت مقاربتی است. به این معنی که از طریق رابطه جنسی قابل انتقال است. نمود این عفونت در زنان به صورت عفونت واژینال و در مردان به صورت عفونت مجاری ادراری است. عفونت تریکومونیازیس یکی از عوامل اصلی در ابتلا به عفونت مکرر و عود شونده است. زیرا باعث مستعد کردن محیط تناسلی برای ابتلا به سایر بیماریها میشود.
6- عوامل محیطی عفونت مداوم واژن
از دیگر عوامل عفونت مکرر در زنان انجام عملهای زیبایی در ناحیه تناسلی مانند لابیاپلاستی یا تزریق ژل و چربی میباشد. البته این نکته شایان ذکر است که در صورت انجام هر کدام از این امور به صورت اصولی و تحت نظر متخصص مجرب، هیچ خطر و عوارض جانبی پیش نخواهد آمد.
عفونت مکرر واژن خطرناک است؟
عفونتهای مکرر واژن اگر به موقع و به طور کامل درمان نشوند، میتوانند عوارض جدی داشته باشند. ولی چرا میگوییم عفونتهای مکرر واژن میتواند خطرناک باشد؟
- اگر عفونتهای واژن به طور مکرر عود کنند، علائمی مانند خارش، سوزش و ترشحات غیرعادی شدیدتر شده و کیفیت زندگی فرد را به شدت کاهش میدهند.
- در برخی موارد، عفونت واژن میتواند به اندامهای مجاور مانند مثانه و لولههای فالوپ گسترش یابد و باعث عفونتهای جدیتر شود.
- عفونتهای واژن درمان نشده در دوران بارداری میتوانند خطر زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد و سایر عوارض بارداری را افزایش دهند.
- عفونتهای مزمن لگن که در نتیجه عفونتهای مکرر واژن ایجاد میشوند، میتوانند به لولههای فالوپ آسیب رسانده و باعث ناباروری شوند.
- عفونتهای مکرر میتوانند به بافتهای واژن آسیب رسانده و باعث التهاب، قرمزی، خارش و سوزش شوند.
- عفونتهای واژن، به خصوص اگر درمان نشوند، میتوانند به سمت بالا حرکت کرده و باعث عفونت در لولههای فالوپ، رحم و تخمدانها شوند. این وضعیت میتواند منجر به ناباروری، درد مزمن لگن و بارداری خارج از رحم شود.
- عفونتهای مکرر سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و خطر ابتلا به سایر بیماریهای مقاربتی را افزایش دهند.
- عفونتهای مکرر واژن و عوارض ناشی از آن میتوانند باعث ایجاد استرس، اضطراب و کاهش کیفیت زندگی شوند.
ترشحات اسیدی واژن نشانه چیست؟
ترشحات واژن به طور معمول کمی اسیدی هستند تا از رشد باکتریهای مضر جلوگیری کنند. اما افزایش بیش از حد اسیدیته یا تغییر در نوع ترشحات میتواند نشانهای از مشکلات جدی تری باشد که عفونت قارچی، واژینوز باکتریال، آلرژی یا حساسیت، بیماریهای مقاربتی و تغییرات هورمونی شایع ترین آنهاست. اگر همراه با ترشحات اسیدی، علائم دیگری مانند خارش، سوزش، درد، بوی بد یا خونریزی مشاهده کردید، سریعا به پزشک مراجعه کنید و درمان را در پیش گیرید.
روش های درمان عفونت مکرر واژن
عفونت مکرر واژن میتواند بسیار آزاردهنده باشد و کیفیت زندگی را کاهش دهد. درمان این عفونتها به نوع عفونت و شدت آن بستگی دارد. اما به طور کلی، روشهای درمانی زیر برای این مشکل در نظر گرفته میشوند:
1- دارو درمانی
- داروهای ضد قارچ به صورت قرص، کرم یا شیاف برای درمان عفونتهای قارچی واژن تجویز میشوند
- آنتیبیوتیکها برای درمان عفونتهای باکتریایی واژن تجویز میشوند.
- کرمهای ضد خارش برای تسکین خارش و سوزش ناشی از عفونت استفاده میشوند.
2- درمان خانگی عفونت واژن
- مصرف ماست پروبیوتیک میتواند به بازیابی تعادل باکتریهای مفید در واژن کمک کند.
- برخی مطالعات نشان میدهند که مصرف سیر میتواند به درمان عفونتهای قارچی کمک کند.
- روغن درخت چای دارای خواص ضد قارچی و ضد باکتریایی است و میتواند برای درمان عفونتهای خفیف استفاده شود. اما لازم است حتما قبل از استفاده با پزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است باعث تحریک شود.
3- درمانهای سنتی عفونت واژینال البته با مشورت پزشک
- مخلوط کردن جوش شیرین با آب ولرم و استفاده از آن به عنوان شستشو میتواند به کاهش خارش و سوزش کمک کند.
- سرکه سیب دارای خواص ضد قارچی است و میتواند به بازیابی تعادل pH واژن کمک کند.
نکات مهم درمان عفونت مکرر واژن
- همیشه قبل از استفاده از هرگونه دارو یا درمان خانگی، با پزشک خود مشورت کنید و به هیچ وجه خود درمانی نکنید.
- دوره درمان را به طور کامل طی کنید تا از عود مجدد عفونت جلوگیری شود.
- برای تشخیص دقیق نوع عفونت، به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
- رعایت بهداشت فردی، استفاده از لباس زیر نخی، اجتناب از دوش گرفتن با آب داغ و تقویت سیستم ایمنی بدن میتواند به پیشگیری از عفونتهای مکرر کمک کند.
درمان عفونت مکرر واژن با لیزر
استفاده از لیزر عفونت واژن برای درمان عفونت های مهبلی مکرر باعث رفع سریع و قطعی خشکی و آتروفی مهبل و بازگرداندن فلور طبیعی به واژن می شود. اما این تنها مزایا این روش نیست، از دیگر مزایای به کارگیری این روش می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درمان بدون درد و به صورت سرپایی در مطب
- بدون نیاز به بیهوشی یا بیحسی
- درمان سوزش، خارش، تورم و التهاب مهبل
- جوانسازی واژن با لیزر
- دیدن نتیجه سریع درمان از همان جلسه اول
- درمان آتروفی و خشکی واژن با لیزر
- دوره نقاهت کوتاه
- تقویت استحکام دیواره واژن
- رفع درد و خونریزی موقع رابطه جنسی
عوارض عدم درمان درست عفونت واژن
اگر عفونت درمان نشود، علائم بدتر شده و کیفیت زندگی را کاهش میدهد. این عفونت درمان نشده، در نهایت در بدن موندگار میشود و میتواند به اندامهای مجاور مانند مثانه و لولههای فالوپ گسترش یابد و حتی با تاثیر بر لگن عاملی بر ناباروری در زنان باشد.
*~ سوالات متداول درباره عفونت های مکرر واژن ~*
تغییرات هورمونی، سیستم ایمنی ضعیف، دیابت، استفاده از آنتیبیوتیکها و بیماریهای مقاربتی از جمله دلایل شایع هستند.
بله و اگر درمان نشود میتواند منجر به انتشار عفونت، مشکلات باروری و حتی زرد زخم شود.
رعایت بهداشت فردی، استفاده از لباس زیر نخی، تقویت سیستم ایمنی و درمان به موقع عفونتهای ادراری از جمله راههای پیشگیری هستند.
در صورت مشاهده علائمی مانند خارش، سوزش، ترشحات غیرعادی یا درد، باید به پزشک مراجعه کنید.
برخی از انواع آن مانند تریکومونیازیس و کلامیدیا مسری هستند.